iyon isyanı ne demek?

İyon İsyanı

İyon İsyanı (MÖ 499-494), Pers İmparatorluğu'nun egemenliğine karşı Anadolu'nun batı kıyısındaki İyon şehir devletlerinin başlattığı bir ayaklanmadır. Bu isyan, daha sonra Yunan-Pers Savaşları'nın fitilini ateşlemiştir.

İsyanın Nedenleri:

• Pers Baskısı: Pers İmparatorluğu'nun İyon şehir devletleri üzerindeki ağır vergileri ve atadığı tiranlar İyon halkını rahatsız ediyordu.
• Siyasi Özerklik İsteği: İyonlar, Pers kontrolünden kurtularak siyasi özerkliklerini yeniden kazanmak istiyorlardı.
• Aristagoras'ın Rolü: Milet tiranı Aristagoras, başarısız bir sefer sonrasında Persler tarafından cezalandırılmaktan korktuğu için isyanı teşvik etti.

İsyanın Gelişimi:

• Milet'in Önderliği: İsyan, Milet'te başladı ve diğer İyon şehir devletlerine yayıldı.
• Atina ve Eretria'nın Desteği: Atina ve Eretria gibi Yunan şehir devletleri, İyonlara askeri destek sağladı.
• Sardes'in Yakılması: İyon güçleri, Pers satraplığının merkezi olan Sardes şehrini yakarak önemli bir başarı elde etti.
• Lade Deniz Savaşı: MÖ 494'te gerçekleşen Lade%20Deniz%20Savaşı'nda Pers donanması, İyon donanmasını mağlup etti.

İsyanın Sonuçları:

• İyon Şehirlerinin Cezalandırılması: Persler, isyana katılan İyon şehirlerini ağır şekilde cezalandırdı. Milet yerle bir edildi ve halkı köleleştirildi.
• Pers Gücünün Artması: İyon İsyanı'nın bastırılması, Pers İmparatorluğu'nun Ege Denizi üzerindeki gücünü artırdı.
• Yunan-Pers Savaşları'nın Başlaması: Persler, İyonlara yardım eden Atina ve Eretria'yı cezalandırmak için Yunanistan'a sefer düzenleyerek Yunan-Pers Savaşları'nı başlattı.